Một hôm, bác nông dân rút chiếc gậy gỗ bạch tú của bác để ở xó nhà ra, rồi dặn vợ:
– Tôrin ạ, giờ tôi đi, ba ngày nữa tôi mới về. Nếulais trâu bò có tới nhà hỏi mua ba con bò cái nhà ta thì bà cứ bán nó đi, nhưng không bán kém hai trăm thallơ nhé, nghe rõ không!
Vợ đáp:
– Có việc thì cứ đi đi, cầu trời phù hộ cho. Ở nhà tôi sẽ lo chuyện đó.
Người chồng nói:
– Chà, bà nó nây hồi còn nhỏ, bà có lần ngã lộn đầu xuống đất, cú ngã đó đến giờ vẫn còn ảnh hưởng, nhưng tôi nói cho bà nó biết, nếu còn những điều ngu xuẩn, tôi sẽ cho một trận nhừ thử thâm tím mình mẩy bằng chiếc gậy tôi đang cầm ở tay đây này, một năm sau thì mới hết lần của trận đòn ấy, mà săos nhỏ cứ tin như vậy.
Nói xong bác lên đường.
Sáng hôm sau, người lái trâu bò tới. Bác gái chẳng phải nói nhiều lời. Xem bò xong, lái bò hỏi giá và nói:
– Tôi cũng bằng lòng trả giá ấy, chỗ anh em bà con với nhau không đi đâu mà thiệt. Tôi muốn mang bò đi ngay bây giờ.
Rồi hắn tháo xích buộc, lùa bò ra khỏi chuồng. Khi hắn vừa mới dắt bò ra tới cổng thì bác gái nắm lấy tay áo hắn mà bảo:
– Bác phải đưa trả tôi hai trăm thallơ đã, không thì tôi không để bác ra khỏi cổng đâu.
Lái bò đáp:
– Bác nói đúng, nhưng tôi quên không mang túi tiền. Bác đừng lo, tôi phải có gì cầm làm bằng cho bác, đến khi tôi mang tiền trả. Thế này nhé, tôi chỉ dắt hai con bò đi thôi, con thứ ba tôi để lại làm tin.
Bác gái nghĩ thấy cũng phải, để chó lái bò dắt bò đi và nghĩ bụng:
– Chắc anh chàng Hansơ chồng mình sẽ mừng lắm, khi thấy mình giải quyết thông minh như vậy.
Đúng như đã hẹn, ngày thứ ba bác nông dân về nhà hỏi ngay bò đã bán được chưa. Bác gái đáp:
– Dĩ nhiên là bán rồi, anh Hansơ thân mến ạ. Như mình đã dặn lấy hai trăm Thallơ, kể ra cũng chỉ đến giá ấy thôi, lái bò thuận mua ngay, không cò kè gì cả.
Bác trai hỏi:
– Thế tiền đâu?
Bác gái đáp:
– Tiền tôi chưa cầm, bác lái quên mất túi tiền, nhưng bác ấy sẽ mang tiền lại ngay đấy, bác ấy có để vật làm tin rất chắc chắn.
Bác trai hỏi tiếp:
– Vật làm tin là cái gì?
– Bác ấy để lại lại một trong ba con bò làm tin, khi nào trả tiền xong mới dắt nốt đi. Tôi đã giải quyết công việc rất khôn ngoan: tôi giữ lại bé nhất vì nó ăn ít nhất.
Bác trai tức quá, giơ gậy lên định cho vợ một trận đòn như bác đã giao trước. Nhưng rồi bỗng bác hạ gậy xuống và nói:
– Bà nó thật chẳng khác gì con ngan nhu nhốc chạy lăng xăng trên trái đất này, chỉ làm khổ thân tôi. Thôi, để tôi đi khắp xóm cùng thôn bà ngày nữa xem có ai ngu đần hơn bà không. Nếu may mắn gặp một người như vậy, thì bà thoát nạn, nếu không tìm thấy ai thì bà phải lãnh đủ, không thiếu bớt chút nào.
Bác ra đi theo con đường cái, rồi ngồi trên một hòn đá, dợi xem mọi vật chạy qua. Bác thấy một chiếc xe bò đi tới, đáng lẽ ngồi trên đống rơm ở trên xe hay xuống đi bộ bên xe mà dắt bò thì người đàn bà lại đứng trên đống rơm. Bác nông dân nghĩ:
– Chắc chắn đây là người mình đang tìm.
Bác liền nhảy tới chỗ xe và chạy lăng quăng trước xe như người mất trí. Người đàn bà bảo bác:
– Này bác kia, tôi có quen biết gì bác đâu, bác ở đâu đến đây?
Bác nông dân đáp:
– Tôi ở trên trới rơi xuống và giờ không biết làm thế nào để lên lại đấy được. Bác có đưa tôi lên được không?
Người đàn bà bảo:
– Không được đâu, tôi không biết đường. Nhưng nếu như bác ở trên trời xuống, bác làm ơn cho tôi hỏi thăm nhà tôi hồi này sống ra sao, ba nó chầu trời đã được ba năm nay. Chắc bác có gặp ba sắp nhỏ nhà tôi.
– Có, tôi có gặp bác trai, nhưng không phải mọi người ở trên ấy đều sung sướng cả đâu. Bác nhà ta chăn cừu, lũ ấy làm bác ta cũng khốn khổ: nó nhảy lên núi, nó lác trong những bãi hoang vu cô quạnh, bác trai cứ phải luôn luôn chạy đi theo để xua chúng lại thành đàn. Quần áo mắc vào cả, như bà đã nghe kể chuyện cổ tích thì biết đấy.
Người đàn bà kêu lên:
– Có ai ngờ đâu nông nỗi ấy! Chắc bác cũng không ngờ nhà tôi lại như vậy? Để tôi đi lấy bộ quần áo ngày chủ nhật còn treo trong tủ nhà, để ba nó mặc cho lịch sự. Nhờ bác làm ơn cho ba nó nhé!
Bác nông dân đáp:
– Cái đó chắc không được đâu, người ta không được phép mang quần áo lên trời, đến cổng trời là bị tịch thu đấy.
Người đàn bà nói:
– Này bác ạ, hôm qua tôi mới bán được chỗ lúa mạch loại tốt cũng được một món tiền kha khá, tôi muốn gới lên cho ba cháu. Nếu bác giấu tiền hộ vào túi chắc chả ai biết được.
– Chắc cũng phải thế chứ làm sao. Tôi xin giúp để bác vui lòng.
Người đàn bà nói:
– Thế bác ngồi đợi đây nhé, để tôi cho xe về nhà lấy tiền. Tôi trở lại đây ngay bây giờ. Ấy, tôi không ngồi trên đống rơm mà đứng trên xe để cho bò kéo đỡ nặng.
Bà ấy thúc bò đi.
Bác nông dân nghĩ bụng:
– Bà này hẳn có máu dở người, nếu bà ấy mang tiền tới đây thật thì bà xã mình có thể nói là may mắn, vì khỏi phại bị một trận đòn.
Một lát sau, bà ta mang tiền chạy tới tự tay mình nhét vào túi quần bác nông dân. Trước khi đi, bà conhf cám ơn lãi lòng tốt của bác nông dân.
Vừa về tới nhà, bà thấy con trai ở ngoài đồng về. Bà kể chon con nghe những chuyện bất ngờ mà bà mới được biết và bà còn nói thêm vào:
– Má mừng quá là mừng. Hôm nay mới có dịp may mắn để gửi cho ba mày ít quà. Ai mà tưởng tượng được rằng ba mày ở trên trời mà cũng còn bị thiếu thốn.
Con trai ngạc nhiên quá và bảo:
– Má ạ, có phải ngày nào cũng có người trên trới xuống đâu, để con đi ngay xem còn có thấy người đó không. Con muốn nghe bác ta kể xem trên ấy cảnh vật như thế nào, liệu làm ăn có khấm khá không.
Anh ta đóng yên ngựa vội vã ra đi. Anh thấy bác nông dân đang ngồi ở góc cây liều, định đếm tiền trong hầu bao. Anh ta gọi to joir người đó.
– Bác có gặp người vừa ở trên trời xuông không?
Người nông dân đáp:
– Có, bác ta đang đi trên đường về, bác ta lên trời theo hướng núi kia để đi cho gần, nếu anh phi ngựa nước đại chắc có thể đuổi kịp đấy.
Anh thanh niên nói:
– Chà, tôi làm việc quần quật cả ngày, lại phi ngựa tới đây mệt lử cả người. Bác biết người ấy, bác làm ơn cưỡi con ngựa này đến nói khéo sao cho người ấy thuận lại đây hộ.
Bác nông dân nghĩ bụng:
– Chà, đúng là anh chàng này phổi bò, dở người.
Nghĩ vậy rồi bác bảo:
– Được, giúp cậu một chút cũng chẳng sao.
Bác lên ngựa và phóng nước đại đi. Anh thanh niên ngồi đó tới đêm cũng không thấy bác nông dân quay lại. Anh nghĩ:
– Chắc người kia vội trở về trời nên không muốn quay lại, còn bác nông dân có lẽ gửi luôn ngựa cho người ấy mang cho bố mình rồi.
Anh trở về nhà và kể cho mẹ nghe mọi chuyện.
– Con đã gửi ngựa cho bố để bố khỏi chạy bộ đó đây.
Mẹ nói:
– Con làm thế là phải. Con có đôi chân khỏe mạnh đi bộ cũng chẳng sao.
Về đén nhà, bác nông dân dắt ngựa vô chuồng, buộc ngựa cạnh con bò giữ làm tin, rồi tới nói với vợ:
– Tôrin, đúng là may mắn thay cho bà rồi! Tôi mới gặp hai người ngu đần hơn cả bà nữa. Lần này bà thoát nạn nhé, tôi để dành dịp khác sẽ cho bà một trận.
Rồi bác châm tẩu hút thuốc, ngồi vào chiếc ghế bành tử đại và nói:
– Đúng là làm ăn phát tài. Đổi hai con bò còm lấy một con ngựa béo, lại thêm một hầu bao lớn đầy tiền. Nếu ngu đần như vậy mà cũng có lãi như thế này thì cũng muốn trọng những cái ngu đần như thế mãi.
Bác nông dân nghĩ vậy, chắc bạn còn thích những người ngu si đần độn hơn.